OSMANLI BAYRAM ALAYI

Osmanlı Padişahlarının bayram namazlarını kılmak için saraydan camiye gidiş ve dönüşleri sırasında yapılan merasime Bayram Alayı denilirdi. Gidilecek camiyi bayramdan önce Padişahın kendisi belirler ve bu genellikle Ayasofya veya Sultan Ahmed Camilerinden biri olurdu. Bayram sabahı Sadrazam ve Vezirler Ortakapı içine serilen halılara oturarak Padişahın haremden çıkmasını beklerlerdi. Padişah, gelip önceden özenle süslenmiş ata binince Kapıcıbaşılar, Çavuşbaşı, Mir-i alem, Çavuşlar ve Rikab-ı Hümayun Solakları dışındaki devlet ileri gelenleri de atlarına binerek Padişaha refaket ederlerdi. Bayram alayında yaya ve atlı olarak, Saray Hocaları, Kapıcıbaşı Ağaları, Defter Emini, Defterdarlar, Nişancı, Sadrazam Kethüdası, Vezirler, Yeniçeri Bölük Çorbacıları, Sadrazam, Kapıcılar Kethüdası, Mirahur Ağalar, Hasekiler, Peykler, Solaklar, Çuhadarlar, Silahtarağa, Başçuhadar, Darüssaade Ağası, Babüssaade Ağaları, Hazinedar Ağa ve Has Odalı Ağalar sıralanırlardı. Padişah Ortakapı’dan çıkınca Has Fırın tarafındaki duvarın önünde dizilmiş olan Çavuşlar alkışa başlarlar, Padişah da onları selamlardı. Padişah daha camiye varmadan evvel Hazinedar Başı camiye gidip, Padişahın namaz kılacağı yeri hazırlar, seccadesini yere serer ve Mahfel-i Hümayunda buhur yakardı. Padişah camiye varınca çizmeleri çıkarılarak papuç giyerdi. Sadrazam yaya olarak burada Padişahı karşılar ve koltuğuna girip seccadesine kadar götürür ve sonra dönerek camide kendi seccadesinin serildiği yere giderdi. Namaz bitince Yeniçeri Ağası Yeniçerileri alarak Bab-ı Humayun ile Ortakapı arasına dizer ve Padişahı karşılamak için hazırlanırdı. Alay aynı düzen içinde saraya dönerdi. Sadrazam dahil alaydakiler Padişahı Ortakapı’ya kadar uğurlarlar, böylece bayram alayı sona ererdi.

Bayram Alayından sonra Padişah Has Oda önüne konulan tahtına oturur, Enderun halkının tebriğini kabul ederdi. Önce Saray Kethüdası önde olduğu halde Kapı Oğlanları sırasıyla gelip etek öperler, onları müteakip Hazine ve Kiler Kethüdalarıyla seferlilerin Çamaşırcıbaşısı başta olarak bu odadaki İç Oğlanları tebrik ederlerdi. Bu suretle ikinci Enderun tebriki bittikten sonra Padişah bu defa da has odadaki tahta oturur Musahib ve Nedimler gelip kendisini eğlendirirlerken Kilercibaşının yemeğini yer ve helvahanede yapılan helvadan Sadrazam, Şeyhülislam ve Kazaskerler ile icap edenlere bohçalara bağlanmış tabaklarla helva yollardı.

Yemekten sonra Padişah Has Bahçeye iner, atıyla sahil kenarındaki Sultan Bayezid Köşküne gider orada kurulu olan tahtında İstanbul’da bulunan güreşçi zurbaz ve esnaf-ı hünerveranın gösterilerini seyrederdi.